Sơ lược về Cross-chain bridge
Cross-chain bridge là gì?
Cross-chain bridge là cầu nối xuyên chuỗi cho phép các dịch chuyển các tài sản crypto (coin/token) hoặc dữ liệu từ blockchain này sang blockchain khác.
Mục tiêu của Cross-chain bridge là thu hẹp khoảng cách và mở rộng khả năng tương tác giữa các blockchain bao gồm Layer1, Layer2, sidechain, appchain…
Trước đây khi không có Cross-chain bridge, khi muốn gửi tiền cụ thể là USDT từ mạng Ethereum (ERC-20) sang mạng BNB chain (BEP20) trong ví điện tử ta phải làm như sau:
- Đầu tiên sẽ gửi USDT từ mạng Ethereum về sàn giao dịch tập trung
- Sau đó, chuyển USDT từ sàn giao dịch tập trung về mạng lưới BNB Chain
Như thế anh em sẽ mất hai lần phí giao dịch 1 lần là từ ví chuyển lên sàn và 1 lần lại từ sàn chuyển xuống phí. Thêm nữa, một số sàn quy định cần phải gửi số tiền tối thiểu từ 50-100$ do đó việc gửi nhận cũng phụ thuộc thêm vào quy định của sàn. Chưa tính đến việc sàn nghẽn mạng và ngừng giao dịch…
Tóm lại, Cross-chain bridge giải quyết vấn đề giúp chuyển thẳng coin/token từ blockchain này qua blockchain khác mà không phải chuyển đổi qua bất cứ bên trung giao nào cả
Cách thức hoạt động của Cross-chain bridge
Ở thời điểm hiện tại, số lượng dự án làm về cross-chain bridge ngày càng nhiều, chứng tỏ nhu cầu thực sự từ người dùng với việc luân chuyển tài sản một cách nhanh chóng giữa các chain.
Tuy số lượng Cross-chain bridge là khá nhiều, nhưng nhìn chung các dự án đang áp dụng một mô hình đó là lock-mint-burn.
Nguyên lý hoạt động của mô hình lock-mint-burn:
- Người dùng deposit token ở chain A vào bridge.
- Bridge khi nhận được tài sản sẽ mint bản wrapped của token trên chain B cho địa chỉ ví mong muốn.
- Khi cần rút tài sản, người dùng gửi lại số wrapped token vào bridge.
- Số token đó sẽ bị đốt và bridge sẽ mở khóa token trên chain A cho người dùng.
Nguyên lý tuy khá đơn giản nhưng khi áp dụng để phát triển bridge thì có nhiều thiết kế khác nhau, mỗi một trong số chúng lại có ưu, nhược điểm riêng và ta sẽ cùng tìm hiểu về các loại hình Cross-chain bridge.
Các loại hình Cross-chain bridge
Tuy có nhiều thiết kế khác nhau nhưng tựu chung lại, ta có thể chia Cross-chain bridge thành hai loại chính là: Centralized Cross-chain bridge và Decentralized Cross-chain bridge.
Centralized Cross-chain bridge
Centralized Cross-chain Bridge yêu cầu người dùng phải tin tưởng vào các bên thứ ba. Các bên này sẽ đóng vai trò như người môi giới giữa các chain, họ nhận tài sản từ người dùng ở chain này và mint wrapped token ở chain khác
Ví dụ có thể kể đến như, anh em deposit BTC vào BitGo, họ sẽ mint ra wBTC chuẩn ERC20 giúp anh em có thể sử dụng chúng trên các dapps của Ethereum. Hay tương tự như việc anh em muốn chuyển token lên BSC thì chọn deposit tài sản lên Binance.
- Ưu điểm: Đơn giản, tiện lợi và phù hợp với người dùng mới.
- Nhược điểm: Người dùng bị phụ thuộc vào bên thứ ba, họ có toàn quyền sử dụng tài sản của người gửi.
Tuy khả năng scam tài sản của người dùng là rất thấp với các tên tuổi lớn như Binance, do thiệt hại về danh tiếng và người dùng sẽ lớn hơn với thứ mà họ nhận được, tuy nhiên vẫn còn nhiều vấn đề khác liên quan đến Centralized Bridge.
Có khá nhiều nghi vấn về việc Binance liệu có issue nhiều wrapped token hơn so với số lượng tài sản mà người dùng gửi vào hay không, vì hiện tại rất khó để có thể track được số lượng tài sản được nạp rút vào sàn.
Decentralized Cross-chain bridge
Decentralized Cross-chain Bridge không yêu cầu người dùng đặt niềm tin vào bên thứ ba.
Về cơ bản, Decentralized Cross-chain Bridge chính là một pool chứa tài sản được quản lý bởi một nhóm validators, số lượng validators càng lớn thì bridge càng decentralized. Người dùng deposit tài sản từ chain này vào pool, validators xác minh giao dịch đó và pool sẽ mint wrapped token ở chain khác.
- Ưu điểm: Minh bạch vì mọi thứ đều có thể xác minh on-chain.
- Nhược điểm: Không đảm bảo độ an toàn khi các model bridge hiện tại còn rất mới. Pool chứa tài sản của Decentralized Cross-chain Bridge là miếng mồi ngon cho các vụ tấn công, Poly Network với vụ hack gây thiệt hại 611 triệu đô là một ví dụ điển hình cho việc dự án cross-chain khi bị tấn công
Ứng dụng của Cross-chain Bridge đối với các dự án crypto
Ứng dụng của Cross-chain bridge
Khi không gian DeFi được mở rộng, Cross-chain là một giải pháp cần thiết và quan trọng với blockchain. Đây có thể coi là cách giao thương giữa các mạng lưới nhất là trong thời điểm các hệ sinh thái mới liên tục phát triển và sở hữu tài sản và nhóm người dùng riêng.
Ở vị thế là người dùng và nhà đầu tư, anh em sẽ có những lợi ích sau khi sử dụng cross-chain bridge
- Trải nghiệm người dùng tốt hơn, ít thao tác và đỡ tốn chi phí qua các khâu trung gian
- Dễ dàng di chuyển tài sản từ chain này sang chain khác
- Nhờ có cross-chain mà các app cross-chain về aggregator phát triển giúp người dùng có thể nạp coin/token từ chain này nhưng có thể farming tại chain khác để tối ưu lợi nhuận (tương tự với bài toán lending trên chain này để đầu tư qua chain khác ví dụ: thế chấp coin/token chưa dùng đến lấy stablecoin qua chain khác mua coin/token đang cho farm với APR cao hơn…)
- Và nhiều tiềm năng nữa đang được khai phá
Tầm quan trọng và hạn chế
Tầm quan trọng của Cross-chain Bridge
- Nếu bạn có muốn sử dụng Dapp của chain Y thì bạn có thể chuyển tài sản của mình từ chai X sang chain Y một cách dễ dàng.
- Có thể dự phóng dòng tiền đang đổ về chain nào bằng các dữ liệu On-chain của Cross-chain Bridge
- Trong tương lai nếu Untrusted Bridge phát triển mà phổ biến rộng rãi thì sẽ là bước ngoặt cũng như kỷ nguyên mới cho thị trường Crypto.
Với 3 lý do trên cũng đủ cho bạn thấy Cross-chain Bridge hiện tại là một chiếc bánh béo bở và đầy tiềm năng, vậy thì bạn nên cân nhắc đưa ra quyết định đầu tư vào mỏ vàng này.
Hạn chế của Cross-chain Bridge
Mặc dù mang lại nhiều lợi ích nhưng bên cạnh đó thì Cross-chain Bridge vẫn còn vài hạn chế như sau:
- Bùng nổ Bridge: Thời điểm hiện tại thì có quá nhiều Bridge khiến cho thanh khoản bị phân mảnh và làm khó khăn cho nhiều newbie mới tiếp xúc vào thị trường.
- Chưa đảm bảo an toàn: Các vụ tấn công vào Cross-chain Bridge gần đây khiến nhiều nhà đầu tư lo lắng về tính bảo mật của các Bridge, nhìn chung thì hiện tại Cross-chain Bridge vẫn là thị trường còn non trẻ và chưa có sự đảm bảo an toàn tuyệt đối cho nhà đầu tư.
Các dự án Decentralized cross-chain bridge nổi bật
Mình sẽ phân cấp tiếp các Decentralized Cross-chain bridge thành ba loại dựa theo mức độ bảo mật tăng dần: Somewhat centralized, Decentralized, Untrusted.
Somewhat centralized bridge
Mô hình này sẽ có một nhóm nhỏ validators kiểm soát việc mint và burn wrapped tokens thông qua cơ chế multisig (đa số đồng thuận thì giao dịch được thông qua). Các validators thường sẽ được xác thực tài khoản (KYC) và quen biết nhau ngoài đời thực.
Mô hình này giúp ngăn cản hành vi xấu bằng cách định danh validators từ trước, tuy nhiên điều này cũng không đảm bảo việc validators sẽ không “Rug-Pull”. Chỉ có số ít dự án đang áp dụng mô hình này như Terra bridge, Chainswap và hầu hết đều có kế hoạch decentralize hơn trong tương lai.
Chỉ có 5 nodes bảo mật Chainswap
Decentralized bridge
Các bridge này được phát triển trên mạng lưới Proof of Stake và cho phép bất kỳ ai cũng có thể làm validator. Mạng lưới PoS này có thể có sẵn hoặc được xây mới để phục vụ cho việc trao đổi cross-chain.
Các decentralized bridge thường áp dụng mô hình staking & slashing, model này giúp validator nhận được incentive khi xác minh giao dịch, ngược lại số tài sản stake của họ sẽ bị mất nếu thực hiện hành vi xấu.
Các dự án nổi bật:
- Phát triển trên mạng PoS có sẵn: Matic PoS bridge (Polygon), deBridge, Anyswap, Thorchain, Peggy,...
- Build từ đầu: Axelar.
Untrusted bridge
Các bridge này được kết nối trực tiếp giữa các chains. Điểm cốt lõi của chúng là sự tương thích của bridge với mạng lưới, untrusted bridge như một phần của mạng lưới và được thừa hưởng tính bảo mật của mạng lưới. Đây là loại bridge có độ bảo mật cao nhất nhưng khó để phát triển và mở rộng sang các chains.
Các dự án nổi bật bao gồm: Near Rainbow bridge, Polkadot Snow Bridge, Wormhole của Solana, Gravity Bridge của Cosmos,...
Ngoài các dự án kể trên có một cái tên khác là Connext Network, Connext network có thể hiểu là untrusted bridge nhưng hỗ trợ kết nối tới nhiều chains.
Tổng kết
Cross-chain Bridge nhìn chung vẫn còn là một mảnh đất tiềm năng và sơ khai cần được phát triển thêm. Nếu có hứng thú với Cross-chain Bridge thì bạn có thể cân nhắc đầu tư vào mảng này.
Trên đây là những thông tin cơ bản về Cross-chain Bidge mà huongdancoins.com. Hy vọng bài viết này sẽ hữu ích cho những bạn mới tham gia vào thị trường. Đọc thêm nhiều bài viết hay dành cho người mới tại đây.
Flow us : Telegroup Chat / Telegroup Channel / Twitter