Sơ lược về DeFi

DeFi là gì?

DeFi (Decentralized Finance) là nền tài chính phi tập trung (hay tài chính mở) mà trong đó, các tổ chức, thị trường hay các công cụ tài chính được quản lý phi tập trung.

Nói dễ hiểu hơn, DeFi tận dụng sức mạnh của Blockchain là phi tập trung và minh bạch để tạo nên 1 nền tài chính mở, mà trong đó mọi người đều có thể truy cập và sử dụng nó ở bất kỳ đâu, bất kỳ khi nào mà không chịu sự chi phối bởi cá nhân, tổ chức tập trung quyền lực nào cả.

Trong DeFi luôn đi kèm với “Non-Custodial", tức là không uỷ thác. Cũng nhờ vào đặc điểm này của DeFi mà chúng ta thường gọi nó là Open Finance hay tài chính mở.

Bản chất của DeFi

DeFi được vận hành và ứng dụng công nghệ blockchain. Do đó, nó tận dụng được các ưu điểm của blockchain:

- Tính phi tập trung: Không tồn tại vai trò của cơ quan chức năng hay tổ chức.

- Không cần sự cho phép: Người dùng bình đẳng và không phải đăng ký với thủ tục phức tạp.

- Chi phí thấp: Chính vì không có tổ chức hay cơ quan, nên mọi chi phí qua bên thứ 3 đều được cắt giảm.

- Tính minh bạch: những yếu tố do người tác động sẽ được hạn chế vì mọi hoạt động đều được ghi nhận & công khai trên hệ thống.

- Không cần uỷ thác: Người dùng cần uỷ thác tài sản cho bên thứ 3. Người đảm nhận vai trò lúc này sẽ là Smart Contract, đồng thời duy trì luật chơi trong thị trường DeFi.

Các thành phần quan trọng trong DeFi

Yield Farming (Canh tác năng suất)

Yield Farming là thuật ngữ để chỉ những người tạo ra được nhiều lợi nhuận nhất có thể từ tài sản đã đầu tư bằng việc cung cấp thanh khoản cho các giao thức DeFi (Decentralized Finance – Tài chính Phi tập trung).

Yield Farming chủ yếu được thực hiện bằng cách sử dụng token ERC20 trên Ethereum và phần thưởng cũng giống vậy. Có một số giao thức sẵn có trong hệ sinh thái DeFi cho phép người dùng trên toàn cầu khóa crypto của họ và kiếm tiền từ đó. Farmer sẽ liên tục chuyển tiền của chính họ theo các giao thức khác nhau để kiếm lợi nhuận cao cho mình.

Liquidity Mining (Khai thác thanh khoản)

Hình thức kiếm tiền bằng cách gửi tiền vào trong một nền tảng, nền tảng đó sinh lời và bạn sẽ được chia lời phần lợi nhuận đó. Phần thưởng này thường là governance token.

Margin Trading (Giao dịch ký quỹ)

Trong thị trường chứng khoán truyền thống, có một khái niệm gọi là giao dịch trong ngày. Bạn sẽ trả một số tiền nhất định cho người môi giới và bạn được đầu tư gấp nhiều lần số tiền đó. Vào cuối ngày, bạn sẽ phải trả lại số tiền đã vay kèm theo phí, số tiền dư còn lại sau khi đầu tư thành công sẽ là lợi nhuận của bạn.

Một số nhà cung cấp dịch vụ DeFi cho phép bạn thực hiện giao dịch ký quỹ, thay vì là cổ phiếu thì trong thế giới crypto bạn sử dụng tiền điện tử.

Đánh giá về DeFi

Ưu điểm của DeFi

- DeFi giúp việc gia nhập thị trường tài chính trở nên dễ dàng hơn: Ở DeFi việc tín nhiệm hoàn toàn là điều không cần thiết. Bạn không cần phải chứng minh danh tính hay khả năng hoàn trả khoản vay của mình. Luật chơi được đưa ra và các bên phải tuân theo luật chơi đó. Và lúc này, smart contract chính là trọng tài giúp duy trì luật chơi và đảm bảo quyền lợi của các bên.

- Không cần các tổ chức trung gian: Với công nghệ blockchain đứng sau để “chống lưng”, DeFi loại bỏ được yếu tố trung gian như ngân hàng hay Chính phủ. Lúc này bất kỳ ai cũng có thể tiếp cận được với các sản phẩm dịch vụ về tài chính mà không cần phải được sự cho phép và quản lý bởi các cơ quan này.

- DeFi đẩy giá crypto lên cao: Kể từ khi DeFi ra đời, giá trị vốn hóa thị trường của các dự án lớn trong phân khúc đã tăng lên đáng kể. Giá một số đồng coin thậm chí đã tăng gấp đôi trong vòng chưa đầy một năm.

- Tăng tính toàn diện hơn của các dịch vụ tài chính: Bằng cách cung cấp các công cụ tự động cho tất cả mọi người, với việc thực hiện minh bạch và không phân biệt đối xử.

Nhược điểm của DeFi

- Khả năng mở rộng, thông lượng và phí giao dịch cho các nền tảng thanh toán blockchain còn hạn chế. Việc sử dụng năng lượng còn làm dấy lên lo ngại về việc góp phần làm biến đổi khí hậu.

- Tính hợp pháp chưa được công nhận: Bản thân DeFi hay thậm chí là công nghệ blockchain vẫn còn đang là một dấu hỏi lớn hiện nay. Tại nhiều quốc gia trên thế giới, blockchain và các sản phẩm của nó vẫn chưa được xem là hợp pháp. Điều này có nghĩa là nếu có bất kỳ tranh chấp nào xảy ra, sẽ không có ai bảo lãnh hay giải quyết cho bạn cả.

- Tính thanh khoản kém: Thị trường DeFi hiện tại vẫn không thể lớn như các hệ thống tài chính truyền thống. Vì vậy, có thể khó đặt niềm tin của người dùng vào một lĩnh vực không mang lại nhiều lợi nhuận như lĩnh vực tài chính thông thường.

- Rủi ro về vấn đề tập trung hoá: Blockchain không thể truy cập thông tin ngoài chuỗi. Vì vậy, cần có bên thứ ba cung cấp dữ liệu trong thế giới thực cho blockchain, điều này làm cho dữ liệu bị tập trung hóa và dễ bị ảnh hưởng bởi các vấn đề liên quan đến tập trung.

- Các cuộc tấn công, hack DeFi: Các dự án DeFi dễ bị tấn công. Lý do có thể là vì sử dụng sai giao thức của bên thứ ba hay lỗi logic nghiệp vụ, lỗi mã hóa, cho vay nhanh, thao túng giá và các cuộc tấn công của thợ đào.

Các ứng dụng DeFi trên Ethereum

Decentralized Exchanges (DEXes)

Bạn muốn mua ETH bằng đô-la Canada?

Bạn muốn mua DAI bằng ETH?

Bạn muốn bán DAI để lấy nội tệ?

Và nhiều nhu cầu mua bán khác nữa. Hãy dùng DEX!

Sàn giao dịch phi tập trung (DEXes) là nền tảng cho phép người dùng trao đổi các loại tiền tệ, bằng cách là đơn vị trung gian kết nối người bán và người mua.

Để giữ an toàn cho hệ thống, họ sử dụng sổ cái phân tán (DLT).

Stablecoins

Các đồng tiền điện tử rất dễ bay hơi và nổi tiếng về sự biến động giá. Điều này là bình thường vì công nghệ blockchain còn rất mới, việc giá trị tiền điện tử không bị ràng buộc vào bất kỳ tài sản nào là ưu điểm của thị trường tự do, nhưng người dùng vẫn mong muốn sự ổn định.

Để làm được điều đó, một số tiền điện tử đã gắn giá trị của chúng vào một tài sản cố định. Tài sản ở đây có thể là bất cứ thứ gì như tiền tệ, vàng, hoặc thậm chí là lon nước ngọt! Miễn là tài sản giữ được giá trị ổn định thì giá trị tiền điện tử của bạn cũng được ổn định. Đây được gọi la stablecoin.

Một số stablecoin nổi tiếng nhất trên thị trường là Tether (USDT), DAI và TrueUSD (TUSD).

Nền tảng cho vay (Lending)

Trong thị trường tài chính truyền thống, ngân hàng thường là nền tảng cho vay chính. Bạn có thể nhận các khoản vay từ họ và bị tính lãi suất trên khoản đó.

Nhưng trong không gian DeFi, các trung gian như vậy hoàn toàn bị loại bỏ. Các Smart Contract sẽ thay thế các ngân hàng và quản lý việc cho vay trên nền tảng này.

Thị trường dự đoán

Thị trường dự đoán cho phép bạn đặt cược vào kết quả của một tình huống nhất định nào đó, phần thưởng hiển nhiên sẽ là token. Những tình huống này có thể là bất cứ điều gì xảy ra, thậm chí bạn có thể đặt cược ngày mai trời có mưa hay không?

Smart Contract lại tiếp tục đảm nhận vai trò trợ giúp vì nó là thứ để duy trì luật chơi mà.

Tiềm năng của DeFi 2022

Nhắc tới DeFi, anh em hay nghe thấy số liệu TVL.

TVL (Total Value Locked) là tổng lượng tài sản được khóa trong các ứng dụng DeFi. Con số này càng lớn, thì chứng tỏ sức hấp dẫn DeFi đối với người dùng.

Số liệu ngày 3/7/2021

Số liệu ngày 30/1/2022

Nhìn vào sự thay đổi qua 1 năm chúng ta đã thấy, TVL của DeFi đã tăng trưởng rất nhanh cụ thể là gần $85B. Lý do khiến TVL có thể tăng nhanh như vậy có thể là vì người dùng hiện tại đã dần hiểu hơn về DeFi, hiểu được cách thức hoạt động, biết cách lựa chọn DeFi coin tiềm năng để ngày một hiệu quả hơn trong việc sử dụng vốn.

Lý do có thể là do người dùng bắt đầu hiểu hơn về DeFi, và dần tin tưởng sử dụng các sàn giao dịch phi tập trung, cũng như bắt đầu thông thạo hơn trong việc gia tăng hiệu quả sử dụng vốn bằng cách thức vay mượn.

Liệu hai mảng này sẽ tiếp tục thống trị DeFi, hay tương lai sẽ là sân chơi của những cái tên khác thuộc phân khúc phái sinh, quản lý tài sản,…

Những cái tên đang xây dựng hệ sinh thái DeFi

Chúng ta chủ yếu là những nhà đầu tư cá nhân, trực tiếp đầu tư vào các dự án DeFi. Đối với những tổ chức lớn, họ trực tiếp tham gia vào việc xây dựng dự án DeFi.

Hãy cùng xem những ông lớn đã & đang làm gì để xây dựng hệ sinh thái DeFi.

Binance Smart Chain

Sau đợt tăng trưởng rất mạnh, Binance Smart Chain đã bắt đầu có dấu hiệu “chạm ngưỡng” khi các dấu hiệu như TVL hay giá BNB có phần chững lại.

Sự FOMO của Binance Smart Chain đã làm rất nhiều dự án “rác” mọc lên như nấm, dẫn đến việc rất nhiều sự kiện hack xảy ra. Đây có thể được xem như một đợt thanh lọc những dự án không có chất lượng.

Nói như vậy, không phải trên Binance Smart Chain không có những dự án tốt, đơn cử như PancakeSwap, từ tiền thân là một fork của Uniswap trên Binance Smart Chain, PancakeSwap đã dần biến mình thành một thế lực với một hệ thống rất nhiều tính năng hấp dẫn, khiến giá CAKE dù có suy giảm nhưng có dấu hiệu hồi phục khá tốt.

Nhưng không phải vì sự suy giảm này mà có thể đánh giá thấp BSC. Nên nhớ, đứng sau BSC là CZ - một “tay chơi” không hề đơn giản. Không phải ngẫu nhiên mà Binance lại trở thành top-tier CEX, và duy trì địa vị cho đến hiện tại, nên BSC cũng có thể coi là một cái tên cần chú ý cho tương lai.

Solana

Solana là 1 blockchain nền tảng được listing trên Binance lần đầu từ tháng 04/2020. Tính đến thời điểm tháng 6/2021, các mảnh ghép DeFi đã được hình thành, có thể kể đến các dự án tiêu biểu như Raydium, Parot, Mercurial,…

Serum hiện giờ không thể xem như một DEX thông thường, mà là nơi cung cấp thanh khoản cho rất nhiều dự án ở trên như Raydium, Orca,…

Tuy nhiên, hệ sinh thái Solana có phần đang chững lại, một phần do thị trường đang có dấu hiệu tiêu cực, một phần do các dự án không có gì nổi bật. Một phần có lẽ do thị trường đang đi xuống, mặt khác có lẽ do sự khác biệt ngôn ngữ lập trình so với Ethereum đã gây cản trở không nhỏ đối với các team dự án.

Nhưng đó chỉ là thực trạng hiện tại. Tương tự BSC với CZ, thì Sam - Founder của sàn FTX cũng là người rất có tiếng nói trong hệ sinh thái Solana, và đang hỗ trợ rất tích cực các dự án này, khi các token trong hệ sinh thái này đều được list FTX đầu tiên. Cá nhân mình đánh giá Solana vẫn còn tiềm năng phát triển phía trước.

Terra

Thời gian hệ sinh thái Terra hình thành có thể là đâu đó chỉ khoảng 1 năm. Nhưng từ khi UST - stablecoin của Terra được bắt đầu được đưa vào sử dụng, cùng với ra mắt hai sản phẩm quan trọng: Anchor Protocol và Mirror Protocol, TVL của Terra đã tăng trưởng vượt bật, để giờ đây đã nằm trong top 5 blockchain có TVL cao nhất DeFi.

Tổng kết

Hiện tại, chúng ta mới đang ở giai đoạn đầu của DeFi & cả thị trường crypto này thôi. Và việc cần làm của chúng ta là tìm hiểu thật kỹ về những chủ đề, nhóm coin mà mọi người quan tâm trước khi xuống tiền đầu tư.

Dù vẫn có nhiều vấn đề tồn tại xung quanh chủ đề này nhưng các nhà phát triển vẫn đang cố gắng khắc phục và giải quyết chúng, điều này cho thấy được xu hướng này sẽ không chịu khuất phục quyết tâm chiếm lĩnh sự yêu mến người dùng.

Hy vọng bài viết này sẽ hữu ích cho những bạn mới tham gia vào thị trường. Đọc thêm nhiều bài viết hay dành cho người mới tại đây.

Flow us : Telegroup Chat / Telegroup Channel / Twitter